خوب، بد و زشتِ این روزهای بورس

جارستان به نقل از تیک؛ بورس این روز‌ها بر خلاف سایر بازار‌های سرمایه‌ای که رشد را تحربه می‌کنند، در مسیر نزول قرار دارد، اما به نظر می‌رسد با حمایت‌هایی که دوباره دولت در دستور کار خود قرار داده، باید منتظر رشد بورس حداقل در هفته جاری بود.

بررسی آمار معاملات روز شنبه «۱۵ شهریور» نشان می‌دهد سهامداران و سرمایه‌گذاران بورس هنوز نسبت به آینده بازار تردید دارند و دیروز شاهد معاملات چندانی در بازار نبودیم. طوری که در مجموع ۱۰ میلیارد سهم، حق تقدم و اوراق مالی در قالب یک میلیون و ۵۰۰ هزار نوبت به ارزش ۱۱ هزار و ۸۹۲ میلیارد تومان در بورس تهران معامله شد. اگر معاملات چهار هزار و ۶۰۰ میلیارد تومانی فرابورس را هم در نظر بگیریم، ارزش کل معاملات دیروز بازار سرمایه به رقمی حدود ۱۶ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان می‌رسد. این رقم نسبت به روز‌های قرمز رنگ هفته گذشته بالاتر است، اما هنوز به حالت عادی برنگشته است.

حقوقی‌ها نباید امروز بخرند و فردا بفروشند
احسان رضاپور کارشناس بازار سهام در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه تنها با حمایت حقوقی‌ها اعتماد فعالان بازار جلب نمی‌شود، اظهار داشت: باید یک مجموعه اقداماتی انجام بشود، تا دوباره شاهد رشد مستمر بورس باشیم، در حال حاضر نکته مهم برای ادامه روند بورس این است که، باید مراقبت از حمایتی که صورت می‌گیرد، انجام شود، به بیان دیگر زمانیکه یک حقوقی سهامی را می‌خرد، دوباره همان را نیاید در ۵ درصد بالاتر به فروش برساند، اگر عرضه‌های حقوقی هوشمندانه و مدیریت شده باشد، می‌توان به روند متعادل بورس امیدوار بود.

وی افزود: همه چیز به رفتار سهام داران حقوقی بزرگ و همچنین حقیقی‌های درصدی که حجم بالایی از معاملات را به خود اختصاص می‌دهند، بستگی دارد، اگر آن‌ها بخواهند دوباره عرضه‌های آبشاری خود را ادامه دهند، قدر مسلم زمان بیشتری طول خواهد کشید که بورس به روند متعادل خود بازگردد، بنابراین اگر شاهد یک رفتار معقول از سوی حقوقی‌های بازار باشیم، بورس می‌تواند یک روند منطقی را طی کند و در وهله اول صف‌های فروش جمع آوری خواهد شد و بازار به سوی تعادل حرکت خواهد کرد.

رضاپور با اشاره به اینکه در حال حاضر جذابیت بازار سهام نسبت به بازار‌های موازی بسیار بیشتر است، گفت: بازار‌های مسکن، خودرو، ارز، سکه و طلا در یک ماهه اخیر با توجه به افزایش قیمتی که تجربه کرده اند، جذابیت به خصوصی برای سرمایه گذاران ندارند و به نوعی ریسک حضور در آن‌ها بالا رفته، اما در سوی مقابل به دلیل اینکه همزمان با صعود این بازارها، قیمت سهام شرکت‌های بورسی به طور متوسط با کاهش ۳۰ درصدی روبرو بوده و بسیاری از نماد‌ها در کف قیمتی خود قرار دارند، این مسئله برای سرمایه گذاران دارای جذابیت است و به همین خاطر می‌توان گفت، نقدینگی بیشتری به سمت بورس سرازیر خواهد شد.

این تحلیلگر بورس با بیان اینکه انتشار گزارش‌های عملکرد ۶ ماهه شرکت‌ها می‌تواند به برگشت بازار و متعادل شدن بورس کمک شایانی کند، بیان داشت: یکی از مهم‌ترین نکاتی که این روز‌ها باید به آن توجه شود، پرهیز از هرگونه هیجان در بازار سهام است، زیرا که هیجان و احساسی عمل کردن نتایج بسیار بدی را به دنبال خواهد داشت، برخی از حقوقی‌ها نیز بعضا با عرضه‌های آبشاری که طی این روز‌ها انجام می‌دهند، به این هیجان منفی در بازار دامن می‌زنند و باعث می‌شوند، حقیقی‌های خرد نیز تحت این جو منفی در صف فروش قرار گیرند که باید به شدت از این موضوع دوری کرد.

وی با تاکید بر اینکه در برگشت بورس سهم‌های بازار را می‌توان به سه دسته عمده تقسیم کرد، یادآور شد: دسته اول که برخی از نماد‌های بازار را شامل می‌شوند، اغلب نماد‌های بنیادی و پر پتانسیلی هستند که کف قیمتی آن‌ها نرخ‌های امروز است، اما در برگشت بازار می‌توانند سقف‌های قبل از اصلاح را نیز لمس کرده و به قیمت‌های بالاتری نیز دست پیدا کنند، دسته دوم نیز که اکثریت نماد‌های بازار را تشکیل می‌دهد، در همین قیمت‌ها کف سازی کرده و به سقف قیمتی قبل از اصلاح می‌رسند، اما از آن بالاتر نخواهند رفت، دسته سوم نیز شرکت‌هایی هستند که به دلیل رشد بیش از حد و عدم بنیاد قوی در همین قیمت‌های فعلی درجا خواهند زد و احتمال کاهش بیشتر آن‌ها نیز وجود دارد.

ابعاد بازار بزرگ شده و حمایت از آن سخت
حسین خزلی خرازی کارشناس بورس در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه بازار سهام امروز بسیار بزرگ شده است، گفت: طبیعتا جمع کردن و حمایت از چنین بازاری بسیار مشکل خواهد بود، ارزش امروز بورس تهران به بیش از ۷ هزار ۵۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده و ارزش معاملات نیز روزانه به طور متوسط بالغ بر ۲۰ هزار میلیارد تومان است، بنابراین نقدینگی زیادی برای حمایت از بورس لازم است.

وی افزود: در روز‌های گذشته ارزش صف‌های فروش در کل بازار حدود ۲۰ هزار میلیارد تومان بود، برای حمایت و جمع کردن چنین صف‌هایی طی سه روز ۶۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی لازم است، بر این اساس جمع کردن این وضعیت بسیار سخت است و برای همین است که مشاهده می‌کنید در بازار بعد از اینکه حمایت‌ها کم رنگ می‌شود، دوباره صف‌های فروش باز می‌گردد.

خزلی خرازی با بیان اینکه حمایت بدین شکل نمی‌توان دوام چندانی داشته باشد، گفت: از این به بعد راه شرکت‌ها از هم جدا خواهد شد، روندی که در چند روز گذشته نیز شاهد آن بودیم، به طور مثال شرکتی به مانند صنایع ملی مس با توجه به پتانسیلی که دارد و سودسازی که در آن نهفته است، در روز‌های قرمز بازار مثبت بود، به اعتقاد بنده، سهم‌هایی از این دست مورد توجه بازار است و به نوعی بازی روی آن‌ها است، به بیان ساده شرکت‌هایی که ارزنده هستند و پتانسیل قوی داردن، از این به بعد مستعد رشد خواهند بود.

این کارشناس بورس برای متعادل کردن بورس پیشنهاد دینامیک کردن دامنه نوسان را ارائه داد و بیان داشت: چنین قابلیتی در برخی از بورس‌های جهانی وجود دارد، نحوه کار نیز بدین شکل است در زمان روند تعادلی قیمت سهام در همان دامنه ۵ درصدی معامله می‌شود، اما در زمان صف‌های خرید و فروش این دامنه به صورت اتوماتیک باز می‌شود و به اصطلاح بدون دامنه نوسان معاملات انجام می‌شود، تا روند متعادل شود، همچنین استفاده از آپشن‌هایی نظیر اختیار معامله نیز می‌تواند در شرایط فعلی بسیار موثر باشد.

دخالت در بازار نتیجه عکس دارد
فردین آقا بزرگی کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه هرگونه دخالت در بازار می‌تواند عواقب بسیار جبران ناپذیری را به دنبال داشته باشد، گفت: تجربه حمایت حقوقی‌ها چندان مثبت نخواهد بود، زیرا که این خرید‌ها تا نقطه‌ای می‌تواند ادامه داشته باشد و بعد از آن یک روند متفی آغاز خواهد شد، مسئله‌ای که در هفته گذشته به عینه مشاهده شد، حال به نظر می‌رسد با وضعیت فعلی، حمایت حقوقی‌ها یکی، دو روز بازار را مثبت کند، اما دوباره روند اصلاحی از سر گرفته شود.

وی با تاکید براینکه برای به تعادل رسیدن بورس، باید اجازه داد خود بازار مسیرش را طی کند، افزود: هرگونه دستکاری و دخالت در بازار شاید به صورت مُسکن عمل کند، اما بعد از آن اتفاقات بدتری رخ خواهد داد، ممکن است این خرید‌ها در جای بالاتر به فروش گذاشته شود، که همین مسئله می‌تواند روند نزولی را که از قبل وجود داشت را تشدید کند، به اعتقاد بنده بازار هوشمند است در یک جایی که نقطه تعادل باشد، بدون هیچ گونه دخالتی روند عوض خواهد شد، مسئله دستکاری در بورس موضوع مهمی به شمار می‌رود که حتی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس نیز به آن اشاره کرده است.

آقا بزرگی با اشاره به اینکه با خرید دستوری حقوقی‌ها خریداران بالقوه وارد بازار نخواهند شد، اظهار داشت: بسیاری از سرمایه گذاران برای خود اهدافی را تعیین کرده اند که به آن پایبند هستند، در چنین شرایطی که در بازار دخالت صورت می‌گیرد، قیمت‌ها به طور طبیعی بالا و پایین نمی‌شود و ممکن است افراد باز هم صبر بیشتری به خرج دهند، تا دوباره نوسانات انجام شود و بعد وارد فاز معامله شوند.

این کارشناس بورس راه حل متعادل کردن واقعی بازار سهام را برداشتن دامنه نوسان دانست و بیان داشت: تا زمانیکه هیجان در بازار وجود داشته باشد و ظرف یک روز معاملاتی یک سهم از مثبت کامل به منفی کامل و برعکس حرکت کند، بورس وضعش کم و بیش همین است، اما اگر دامنه نوسان آزاد باشد، بعد از یک رفت و برگشت سنگین معاملات متعادل می‌شود و به نظر می‌رسد این شیوه با توجه به وضعیت این روز‌های بورس بسیار راهگشا خواهد بود.